Hedeflerinize ulaşma yolunda en büyük engelin plato etkisi olduğunu biliyor musunuz? Zihnin işlevini bir süre için yitirip, tıkanıklık yaşaması anlamına gelen bu etkinin en önemli nedeni tekrarlanan olaylara karşı hissizleşmemiz.
Plato etkisi bir savunma mekanizması olarak da nitelendirilebilir. Her gün aslında arabayla sadece 5 dakika süren bir yolu trafik yüzünden yarım saatte gidebiliyorsanız, bunun nedeni plato etkisi yani onun verdiği alışma ve kabul etme hissidir. Başarılı olmak ve kariyerinizde ilerlemek için ise bazen bu mekanizmayı kırmak şart. Bob Sullivan ve Dr. Thomas Thompson, “Plateau Effecct: Getting From Stuck To Success” adlı kitapta Plato Etkisinin aşamalarını ve nasıl kırılabileceğini açıklıyor.
3 aşama
Bilişsel: Bu aşamada hedefinizi belirliyor ve ona nasıl ulaşabileceğinize dair program yapıyorsunuz. Örneğin, hedefiniz yurt dışında yüksek lisans yapmak. Bunun için not ortalamanızın kaç olması gerektiğini, hangi sınavlara katılacağınızı, yabancı dilinizi geliştirmek için kursa gidip gitmeyeceğinizi planlıyorsunuz.
Çağrışımsal: Artık bu aşamada daha verimli, daha az yoğunlaşarak ve az hata yaparak çalışıyorsunuz. Örneğin; yüksek lisans için gideceğiniz yabancı şehirde konuşulan dili iyi anlamak için çalıştınız. Artık bu konuda hiç de fena değilsiniz. Bazı basit kalıpları çoktan ezberlediniz.
Plato Evresi: Bu aşamada artık sistem otomatize olmuş demektir. Birisiyle anlaşabilecek kadar dil öğrendiğiniz için öğrenme süreciniz duruyor. Oysa sizi bekleyen onlarca yeni sözcük, yerel ifade kalıbı var. Öğrenmeniz durduğu için yeni kelimeleri öğrenmede zorlanıyor, beyniniz bu konuda hissizleşmesi nedeniyle gelişiminiz sekteye uğratıyor.
Plato Etkisinden nasıl kurtulabilirsiniz?
Yola devam edin
Plato evresinde kişi hedefinden vazgeçme eğilimi gösterir. Gelişimi durduğu için gerisini getiremeyeceğini düşünür, hedefin kendisine uygunluğunu sorgular. Bu motivasyonsuzluk sadece plato etkisinden kaynaklıdır ve gelişimin bir parçasıdır. Tüm bunlara rağmen yola, yani gelişim sürecine devam etmek, hedeften şaşmamak gerekir.
Kendinize yüklenmeyin
Plato evresini atlattıktan sonra sınırlarınızı zorlamaya ve gelişmeye devam etmelisiniz. Ancak bu noktada kendinizi yormamak, aşırı derecede zorlamamak ve sabretmek gereklidir. Aksi halde bu zorlama size yarardan çok zarar getirebilir.
Rahatsızlık hissini kabullenin
Beyin her şeye alıştığı gibi plato etkisine de alışır. Gelişim sürecinde yaşadığınız duraksamalar önce sizi endişelendirse de sonrasında bunun sürecin bir parçası olduğunu bilmek, durumu kabul etmenizi ve rahatlamanızı sağlar. Duraksamanın geçici olduğunu bilmek, gelişim sürecinizin güçlenerek devam edeceğini göstermesi açısından önemlidir.
